+13 °С
Болотло
Бөтә яңылыҡтар
МӘҘӘНИӘТ
1 Декабрь 2019, 14:00
Ҡыштың тәүге айы - декабргә лә аяҡ баҫтыҡ
Декабрь йылдың аҙағы, ҡыштың башы. Был айҙы халыҡ юҡҡа ғына а ҡ ъ ю л а й тип атамаған, йыш яуған ҡарҙан юлдар тапалып, ҡарайып өлгөрмәй. Йылға – күлдәр ҡалын боҙ өҫтөнән тағы ҡар менән ҡаплана. Әле баҫылып өлгөрмәгән ҡар өҫтөнән йөрөй алмаған йәнлектәр юл буйҙарын төйәк итә. Шуға ла декабрҙә төлкө, ҡуян, боландарҙы юл ситендә осратырға мөмкин. Декабрҙә шамбы балығы ыуылдырыҡ сәсә. Ҡалғандары шулай уҡ тәрәнгәрәк күсеп, ҡышты йоҡомһорап үткәрә. Сөнки, ҡышҡы һыу аҙыҡҡа ла, кислородҡа ла наҡыҫ. Урман – ҡырҙар был осорҙа тын ҡала. Элек-электән халыҡ йылдың нисек килерен, көндөң ниндәй булырын тәбиғәт күренештәре буйынса юраған. Мәҫәлән, бесәй моронон ҡаплап ятһа, көн һыуыҡ була тип фаразлағандар. Ҡышҡы урман ныҡ шаулаһа, көн йылыта тигәндәр. Ә эт ҡарҙа аунаһа, буран сығыр. ҠЫШҠА БӘЙЛЕ ӘЙТЕМДӘР МЕНӘН ТАНЫШҠЫҒЫҘ КИЛҺӘ, БЕҘҘЕҢ САЙТҠА ТҮБӘНДӘГЕ ҺЫЛТАНМА БУЙЫНСА КҮСЕГЕҘ:
Декабрь йылдың аҙағы, ҡыштың башы. Был айҙы халыҡ юҡҡа ғына а ҡ ъ ю л а й тип атамаған, йыш яуған ҡарҙан юлдар тапалып, ҡарайып өлгөрмәй. Йылға – күлдәр ҡалын боҙ өҫтөнән тағы ҡар менән ҡаплана. Әле баҫылып өлгөрмәгән ҡар өҫтөнән йөрөй алмаған йәнлектәр юл буйҙарын төйәк итә. Шуға ла декабрҙә төлкө, ҡуян, боландарҙы юл ситендә осратырға мөмкин.
Декабрҙә шамбы балығы ыуылдырыҡ сәсә. Ҡалғандары шулай уҡ тәрәнгәрәк күсеп, ҡышты йоҡомһорап үткәрә. Сөнки, ҡышҡы һыу аҙыҡҡа ла, кислородҡа ла наҡыҫ. Урман – ҡырҙар был осорҙа тын ҡала.
Элек-электән халыҡ йылдың нисек килерен, көндөң ниндәй булырын тәбиғәт күренештәре буйынса юраған.
Мәҫәлән, бесәй моронон ҡаплап ятһа, көн һыуыҡ була тип фаразлағандар.
Ҡышҡы урман ныҡ шаулаһа, көн йылыта тигәндәр.
Ә эт ҡарҙа аунаһа, буран сығыр.
Ҡарға ҡарҡылдаһа, ҡар яуа.
Ҡояш ҡолаҡланһа (эргәһендә дүңгәләк булһа), көн һалҡыная.
Ике ҡатлы тәҙрәләр парланһа, һалҡын булыр.
Ҡыш йондоҙ баҙыҡ янһа – һыуыҡҡа, тоноҡ янһа, йылыға тарта.
Ҡыш көнө шәре сыҡһа, ашлыҡ уңыр.
Ат ҡуршылдаһа – буранға.
Ҡаҙ һыңар аяҡта баҫып торһа, көн һыуыта.
Ат ҡарға ятһа, йылыға тарта.
Кәзә ҡолағын шапылдатһа, буранға.
Эт моронон ҡуйынына тығып ятһа, ҡар яуа.
Ҡыш ҡар күп һәм ҡалын булһа, йәй иген уңыр.
Ҡыш томан булһа, йәй йүкәнең балы күп булыр.
Тау баштарында ҡар күп булһа, еләк уңыр.
Ҡыш көнө боҙ өҫтөнә һыу сыҡһа, ашлыҡ күп булыр.
Төтөн тура сыҡһа – һыуыҡҡа.
Ҡаҙ суҡышын шыҡылдатһа – һыуыҡҡа.
Йондоҙҙар йыш күренһә, аяҙ булыр.
Ай ҡараңғы булһа, һауа еүеш булыр,әгәр асыҡ булып торһа, көн ҡоро килер.
Әгәр ҡар ваҡ ҡына бөртөк менән һирәк кенә төшкөләһә, бик оҙаҡ һыуыҡ булыр.
Күктәге йондоҙҙар асыҡ күренһә – көн яҡшырыр, тоноҡ күренһә – ҡар яуыр.
Ҡояш тирәһендә нурҙар юғары сағылһа – буран булыр, түбән сағылһа – һалҡын булыр.
Ҡыш көнө бәҫ күп булһа – ағас емештәре уңыр, бал күп булыр.
Ҡыш ҡар күп яуһа – йәй ямғырлы килер.
Читайте нас:
© 2015-2024 Башҡортостан Республикаһы Күгәрсен районы "Мораҙым" ижтимағи-сәйәси гәзитенең рәсми сайты. Ойоштороусылары: Башҡортостан Республикаһының Матбуғат һәм киң мәғлүмәт саралары агентлығы, Башҡортостан Республикаһының "Башҡортостан Республикаһы" нәшриәт йорто дәүләт унитар предприятиеһы.
Элемтә, мәғлүмәт технологиялары һәм киң коммуникациялар өлкәһендә күҙәтеү буйынса федераль хеҙмәттең Башҡортостан Республикаһы буйынса идаралығында теркәлде. 2015 йылдың 12 авгусында бирелгән ПИ ТУ 02-01395-се һанлы теркәү тураһындағы таныҡлыҡ. Директор (баш мөхәррир) Ладыженко А.Ғ., "Мораҙым" гәзите мөхәррире вазифаһын башҡарыусы Р.И.Исҡужина.
Илгә - именлек, йортоңа - ҡот!
Телефон
8 (34789) 2-19-24
Электрон почта
Адресы
Республика Башкортостан, Кугарчинский район, с.Мраково, ул.Ленина, 49
Реклама хеҙмәте
8 (34789) 2-11-85; Электронная почта: [email protected]
Хеҙмәттәшлек
8 (34789) 2-11-85; Электронная почта: [email protected]
Кадрҙар бүлеге
8 (34789) 2-11-77