Айгөл АЙЫТҠОЛОВА, БР Яҙыусылар союзы ағзаһы
“Шағирҙы бит халыҡ шағир итә,
Йырсы итә иле йырсыны...”
“...Тыуған йортом бөгөн әллә нисек
Һағышлыраҡ кеүек күренә...”
Күк Ирәндек буйы әллә нисек...
Һағыш баҫҡан армыт-ҡаяһын.
Аҡ яурынлы сал бөркөттәр генә
Саңҡ-саңҡ килеп ҡурсый ояһын.
Күк Ирәндек буйы әллә нисек...
Күк Ирәндек буйы әллә нисек...
Һағыш һарҡый һары ҡауландан.
Тилмереп тә баҡҡан мең-мең ҡараш
Һүҙен көтөп шағир улының.
Күк Ирәндек буйы әллә нисек...
Күкрәк ярып тибә йөрәктәр.
Саҡма таштай ярып тура әйткән
Шағир һүҙе бөгөн кәрәктер!
Күк Ирәндек буйы әллә нисек...
Толҡа юҡтыр күпме буйлама...
Уйылып та китәм уйлай-уйлай,
Уйҙы уйға ялғап, уй ямап.
Күк Ирәндек буйы әллә нисек,
Күк Ирәндек буйы толҡаһыҙ...
Булмаһаң да үҙең, һүҙең тере!
Шиғриәттең һин бит –тотҡаһы!
(“Февраль.Буран.” тамашаһын ҡарағас)
Шағирҙы бит халыҡ шағир итә,
Әйтсе, халҡым, ауыр саҡтарында,
Улың күреп кемде ҡурсының?
Халҡы өсөн хаҡлыҡ, аҡлыҡ даулап,
Яуға сыҡты шағир бер үҙе.
Ил яҙмышын үҙ иңенә алып,
Беҙ йәшерҙек бары күҙҙәрҙе.
...Илем тиеп Иҙел кисмәгәндәр
Булһа булһын илдә маҡтаулы.
Быуат аша бер әйләнеп ҡайтыр,
Доға булып шағир һыҡтауы!
Сал ҡылғанлы сикһеҙ дала иле,
Юл төшмәһә һиңә, Хәйбулла,
Һағыш баҫам бөйөк бер улыңдың
“Рух яҙыуы”н алып ҡулыма.
Ялан гөлөн йыйып ҡашҡа аттың
Тос һүҙеңдән тындар иркенәйә
Артылғандай Елбаш* тауына.
“Ялан ғына ерҙең кәкүге юҡ...”
Кәкүк нимә ҡыйғыр ҡош барҙа?
Күк әремдең әскелт еҫен тоям
“Рух яҙыуы”н алһам ҡулыма.
Боронғонан иҫкән дала еле
Таштуғайҙың ташы, ай, сатнайҙыр,
Алтай тауҙа аттар сапҡанда.
Рух яҙыуы- Катунь-имсәкташты
Урал тауы ҡурсып ҡалҡҡандыр.
*Елбаш тауы- Хәйбулла районы Иҫәнгилде ауылы эргәһендәге бейек тау.
Ниҙәр генә уйлап, нигә юрап
Бүләк иттең икән пар алма?
Янған йөрәк шифа табыр микән
Ни уйларға белмәй тәҙрәләрҙән
Ниндәй теләк-нәҙер әйттең икән-
Ике ҡулда –ике алһыу алма,
Һалып киттең тәрән уйҙарға.
Төштә түгел, өндә алма биреп
Оло юлға илтһә бер алмаһы,
Бер алмаһы тартты кирегә.
Бүленә (а)лмам тик шул икегә...
Ике ҡулда –ике алһыу алма,
Ә күңелдә –хистәр бураны.
Пар алмалар, тимен, бүләк итеп,
Ике ҡулда –ике алһыу алма-
Был йомаҡты нисек сисергә?
Әйтер һүҙең һинең аңламаһам,
Таба (а)лмаһам яуап кисер, ә?
...Азатлыҡты даулап намыҫ тырнай
Тыумай ҡалған тере һүҙебеҙ...
Йыр яҙһам да кемде ҡабатлап,
Һөйләп бирә алмам күҙ йәшеңде,
Әйтеп бирә алмам ил хәсрәтен,
Тел хәсрәтен телһеҙ быуындың...
Боҫрап торған Мостай тупраҡтары
Көйләй алмам телен киҫкәндәрен
Илем, ерем тигән халҡымды.
Ирек даулап, йәнен аямайса
Күпме башҡорт яуға ҡалҡынды.
Һөйләй алмам, беләм, Тәфтиләүҙең
Милләтемде утҡа тотҡанын,
Бер ғәйепһеҙ минең киләсәкте
Йырлай алмам халҡым илағанда,
Һөйәнтүҫтә күпме һөйәктәр...
Себер тиһәм, Рогервикты күрәм,
Усаҡ яҡһам – еҫе көйөктөң.
Яндырҙылар, көлгә ҡалманыҡ беҙ,
Туҙғытмаған тарих елдәре.
Ҡырҡһалар ҙа телде, әсәй тиеп
Асыла әле балам телдәре...
“Хушлашам да буғай йәшлек менән,
Утыҙҙарға инде етелгән!...”
Хушлашырға әллә йәшлек менән,
Шағир йәшенә лә етелгән...
Көмөш түгел икән йәшлек йәше,
Алтын сүмес һонмай Етегән.
һарат менән Буҙат баш бирмәй шул,
Сабыр инем иңләп Йыһанды.
Устарыма алам һаҡ-һаҡ ҡына
Ҡыйырсыҡ ай-һары майыңды.
Мин йәйәүләп, (атым юҡ шул әле)
Ижад тигән тере шишмә һыуын
Эсһәм икән шағир ҡулынан.
“Бер саҡ килер үлем-ят ҡунаҡ…”
Үлем бөгөн ят ҡунаҡмы икән?
Кеше менән йәнәш атлаған.
Һин тыуғас та, һуҙмай оҙон-оҙаҡ
Йәшәү –үлем. Кеше ғүмерҙәре
Арҡаларҙа ят ҡунаҡты йөкмәп
Кем беләлер күпме бараһы…
Меҫкенлектә үтә был ғүмерҙәр,
Алтын сеүәтәһен ялап ялай-
Бахырлыҡҡа ҡалды батырлыҡтар -
(Үҙ хәлеңде үҙең беләһең).
Ауыҙ асып һүҙең әйтәм тиһәң,
Тоҫҡалғандай мылтыҡ көбәге.
Кешеләрҙән өҫтөн көшөлөктәр,
Тыумай ҡалған бала ишеләйме-
Әйтелмәй шул һүҙҙең үтеме.
Заман заңы тигән булабыҙ ҙа...
(Үҙебеҙҙе үҙем йәлләйем).
Шәшке генә тундар араһында
Тишек көпөм ҡайҙа эләйем?
Ас та түгел, түгел яланғаслыҡ
Ҡоллоҡта ла түгел үҙебеҙ.
...Азатлыҡты даулап намыҫ тырнай
Тыумай ҡалған тере һүҙебеҙ...