Мораҙым
+1 °С
Ҡар
Бөтә яңылыҡтар
ҺАУЛЫҠ ҺАҠЛАУ
16 Октябрь 2020, 23:22

Йөрәк-ҡан тамырҙары сирҙәренән яфаланған кешеләр коронавирус инфекцияһын кисергәндән һуң мотлаҡ табип күҙәтеүендә булырға тейеш

Рәсәй Һаулыҡ һаҡлау министрлығының штаттан тыш баш кардиологы, Кардиология милли медицина тикшеренеү үҙәгенең генераль директоры Сергей Бойцовтың ошо хаҡтағы кәңәштәре ауырыуҙар ғына түгел, ә һау-сәләмәт кешеләр өсөн дә әһәмиәтле.

Рәсәй Һаулыҡ һаҡлау министрлығының штаттан тыш баш кардиологы, Кардиология милли медицина тикшеренеү үҙәгенең генераль директоры Сергей Бойцовтың ошо хаҡтағы кәңәштәре ауырыуҙар ғына түгел, ә һау-сәләмәт кешеләр өсөн дә әһәмиәтле.

Гипертонияға дусар ауырыуҙарға ҡаты сирҙән һуң нисек тиҙерәк аяҡҡа баҫырға? Уларға йоғошло сирҙәргә ҡаршы прививка яһау мотлаҡмы?

– Сергей Анатольевич, йөрәк-ҡан тамырҙары сирҙәренә дусар пациенттарҙың яңы коронавирус инфекцияһын йоҡто­роуҙың юғары хәүеф төркөмөн­дә тороуы тураһында күп һөй­ләйҙәр. Бындай пациенттарҙа сир нисек үтә?
– Мин йоҡтороу хәүефе ҙур булған төркөм тураһында әйтеүҙән бигерәк, сирҙең ауыр үткән хәүеф төркөмөнә инеүен һәм насар тамамланыу ихтималлығын билдә­ләргә теләйем. Шулай дөрөҫөрәк булыр. Коронавирус инфекцияһы, ҡыҙғанысҡа ҡаршы, йәшәү өсөн мөһим ағзаларҙы һәм система­ларҙы зарарлай. Тәү сиратта үп­кәгә зыян килә. Ниндәйҙер дәрә­жәлә был йөрәк-ҡан тамырҙары системаһына ла ҡағыла. Әгәр ҙә кешелә йөрәк-ҡан тамырҙары сирҙәре булһа, уның йөрәгенән һәм ҡан тамырҙарынан тыш, бә­ләкәй ҡан әйләнеше һәм үпкәһе зыян күрә. Шунлыҡтан коронавирус инфекцияһының ағышы, пнев­монияның барышы, айырыуса респиратор дистресс-синдром менән ҡатмарланғанда һауығыу мөм­кинлеген һиҙелерлек кәметә. Ошо хәл менән бәйле, бигерәк тә 60 –65 йәштән өлкәндәр (был иҫәп­тән инфаркт, инсульт үткәргән йәш­тәрҙе лә сығарырға ярамай) һаҡланыу сараларын теүәл үтәргә тейеш.

– Гипертонияға дусар кеше­ләрҙең коронавирусты айырыу­са ауыр үткәреүе тураһында мәғлүмәт бармы?
– Эйе, бындай мәғлүмәт бар. Был мәсьәләгә арналған аныҡ тик­шеренеүҙәр ҙә үткәрелгән, сөнки гипертония бик күптәрҙә осрай. Өлкәндәрҙең 40 проценты ошо сирҙән яфалана. Был һи­ҙе­лерлек дәрәжәлә кешенең олоғая барыуы менән бәйле. 80 йәш­лектәрҙең 90 процентында гипертония асыҡ­ланған. Тәбиғи, кеше ни тиклем өлкә­нерәк, коронавирус инфек­цияһы ла шунса ауырыраҡ үтә. Гипертония бер үк ваҡытта йәшкә бәйле булмаған, сир ағы­шын ҡат­марландырған күренеш булараҡ та сығыш яһай. Вирус организмға үпкә күҙәнәктәре, гипертония үҫешендә ҡатнашҡан ре­цепторҙар аша үтеп инә. Ғә­мәлдә был процестар бер-береһе менән тығыҙ бәйле. Тәү ҡарашҡа быны күҙ алдына килтереү ҡыйын түгел, тик ысынбарлыҡта сир үҫе­шенең бөтә патоген механизмын бер епкә теҙеп, коронавирус инфек­цияһына юлыҡҡанда гипер­тонияның төп ролен билдәләүе ауыр. Әлбиттә, уның кире тәьҫире асыҡланған.

– Йөрәк-ҡан тамырҙары патологиялары булған кешеләр, Covid-19 инфекцияһын кисер­гәндән һуң, айырым рәүештә күҙәтелергә тейешме?
– Айырым күҙәтеү кәрәк, тип әйтеү дөрөҫ булмаҫ, бында сәләмәтлек торошона айырыуса иғтибарлыраҡ булыу, табиптарға йышыраҡ күренеү тураһында һүҙ бара. Беренсенән, беҙ сәлә­мәт­лекте тергеҙеү осороноң бөтә үҙенсәлектәрен, энәһенән-ебенәсә тигәндәй, яҡшылап белмәйбеҙ. Айырыуса был ҡатмарлы пневмония үткәргән, үпкә туҡымаһы 50 процентҡа тиклем зарарланған ауырыуҙарға ҡағыла. Был пациенттар лаборатория күрһәткестәре нормалләшкәндән, вирус бүленеү­ҙән туҡтағандан, төп функциялар тергеҙелгәндән һуң стационарҙан сығарылған. Әммә үпкәнең терге­ҙелеү, һауығыу процесы тамам­ланмаған әле. Был оҙайлы процес­тың ағышы тураһында мәғлүмәт туплай башланыҡ ҡына бит. Әгәр ҙә кешелә йөрәк патологияһы күҙәтелһә, ул үпкә сире менән киҫкенләшеп, ғүмер өсөн ҙур хәүеф тыуҙыра. Бындай пациенттар айырыуса иғтибарға мохтаж.

– Коронавирустан дауалан­ған пациенттарҙың күпмеһенә оҙай­лы реабилитация талап ителә?
– Аныҡ һандар килтерә алмайым. Үпкә туҡымаһы 50 проценттан да күберәк зарарланған (айырыуса 75 проценттан да арт­ҡанда), йәғни компьютер томогра­фияһы мәғлүмәттәре буйынса үпкәнең зарарланыуы дүртенсе дәрәжәгә эйә булған бөтә пациент­тарға ла оҙайлы реабилитация кәрәк. Был пациенттар оҙаҡ һауыға. Беҙҙә үпкәһе 90 процентҡа тиклем зарарланған, ҡанындағы кислород кимәле ҡырҡа кәмегән ауырыуҙар ҙа булды. Шуға ҡарамаҫтан, улар һауығып сыҡты.

– Йөрәк-ҡан тамырҙары си­ренә дусар кешеләргә коронавирустан вакцина яһау кә­рәкме?
– Минең уйымса, һис шикһеҙ, вакцина яһатыу мөһим. Был коронавирусҡа ҡаршы прививкаға ғына түгел, ә киҙеү һәм пневмококк инфекцияһына ҡаршы вакцина­цияға ла ҡағыла.
Автор: Динә АРЫҪЛАНОВА
Читайте нас: